Diễn hoạt khuôn mặt ngày càng quan trọng trong game và phim ảnh, với nhiều công nghệ tiên tiến như diễn hoạt dựa trên âm thanh, ghi hình chuyển động (PCap), và ghi hình bằng điện thoại đơn. Mỗi phương pháp có ưu nhược điểm riêng về độ chính xác, chi phí và khả năng mở rộng. Trong bài viết này, hãy cùng Arena Multimedia phân tích sâu từng công nghệ và cách các studio lớn kết hợp chúng để tối ưu hóa chất lượng diễn hoạt, nâng cao trải nghiệm người dùng.
Diễn hoạt khuôn mặt là một trong những yếu tố cốt lõi giúp nhân vật trong trò chơi và phim ảnh trở nên sống động, thể hiện cảm xúc và giao tiếp một cách tự nhiên. Từng cử động nhỏ trên khuôn mặt, từ ánh mắt, nụ cười đến những biểu cảm tinh tế, đều góp phần tạo nên sự chân thực và kết nối cảm xúc với khán giả. Với sự phát triển của công nghệ, các nhà phát triển và nhà làm phim hoạt hình ngày càng có nhiều lựa chọn tiên tiến để nâng cao chất lượng diễn hoạt khuôn mặt, giúp nhân vật truyền tải cảm xúc một cách thuyết phục hơn.
Trong bài viết này, hãy cùng Arena Multimedia tìm hiểu các thông tin hữu ích nhất với Gregor Hofer – CEO kiêm Đồng sáng lập Speech Graphics, để tìm hiểu về bức tranh toàn cảnh của diễn hoạt khuôn mặt và những công nghệ đang được ứng dụng trong ngành.
Với kinh nghiệm dày dạn trong lĩnh vực này, ông Hofer chia sẻ góc nhìn sâu sắc về ba phương pháp phổ biến nhất hiện nay: Diễn hoạt dựa trên âm thanh (Audio-Driven Animation), Ghi lại chuyển động (Performance Capture) và Ghi hình bằng điện thoại đơn (Single Phone Capture). Mỗi phương pháp có những ưu điểm riêng, từ khả năng tự động hóa và tối ưu chi phí cho đến độ chính xác cao trong việc tái tạo biểu cảm nhân vật.
Nguồn ảnh: 80.lv
Không chỉ dừng lại ở việc phân tích từng kỹ thuật, chúng tôi còn khám phá cách các chuyên gia đang kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để phát triển các giải pháp lai nhằm đạt được kết quả tối ưu nhất. Việc tận dụng điểm mạnh của từng công nghệ không chỉ giúp tạo ra chuyển động khuôn mặt tự nhiên, mượt mà hơn mà còn hỗ trợ các nhà phát triển tiết kiệm thời gian, chi phí và nguồn lực. Đây cũng là hướng đi quan trọng trong tương lai, mở ra nhiều cơ hội mới để cải thiện chất lượng diễn hoạt khuôn mặt trong ngành công nghiệp game và phim ảnh.
Diễn hoạt khuôn mặt dựa trên âm thanh
Diễn hoạt khuôn mặt dựa trên âm thanh là một phương pháp sử dụng dữ liệu âm thanh làm nguồn đầu vào chính để tạo ra chuyển động khuôn mặt sống động. Thay vì dựa hoàn toàn vào dữ liệu ghi hình hay cảm biến chuyển động, kỹ thuật này tận dụng các đặc điểm âm thanh để điều khiển sự thay đổi trên khuôn mặt nhân vật, từ cử động môi, má, đến sự co giãn của các cơ xung quanh miệng.
Các hệ thống truyền thống chủ yếu sử dụng viseme – Những hình dạng miệng đặc trưng tương ứng với các âm thanh trong lời nói, để mô phỏng chuyển động khẩu hình. Tuy nhiên, Speech Graphics đã phát triển một cách tiếp cận tiên tiến hơn, kết hợp công nghệ điều khiển bằng âm thanh với bản đồ cơ mặt để cải thiện độ chính xác và tự nhiên của chuyển động.
Việc sử dụng bản đồ cơ mặt không chỉ giúp đồng bộ khẩu hình (lip-sync) tốt hơn mà còn cho phép tái tạo chuyển động tinh tế của mô mềm quanh miệng, thậm chí bao gồm cả lưỡi – yếu tố thường bị bỏ qua trong các phương pháp truyền thống. Điều này giúp nhân vật không chỉ phát âm chính xác mà còn thể hiện biểu cảm một cách tự nhiên và giàu cảm xúc hơn.
Nguồn ảnh: 80.lv
Speech Graphics hiện đang cung cấp hai sản phẩm chính phục vụ nhu cầu diễn hoạt khuôn mặt trong nhiều bối cảnh khác nhau. SGX là một hệ thống tự động tạo diễn hoạt khuôn mặt có độ chi tiết cao từ giọng nói đã ghi sẵn, giúp các nhà phát triển tăng tốc quá trình sản xuất mà vẫn đảm bảo chất lượng hình ảnh. Trong khi đó, SG Com là nền tảng diễn hoạt theo thời gian thực, cho phép đồng bộ hóa khẩu hình và biểu cảm với giọng nói trực tiếp, mở ra nhiều ứng dụng tiềm năng trong lĩnh vực trò chơi trực tuyến, phát sóng trực tiếp và hội thoại ảo.
Với công nghệ tiên tiến và quy trình tối ưu, Speech Graphics đã giúp nhiều studio nâng cao tiêu chuẩn chất lượng và rút ngắn thời gian sản xuất cho các dự án lớn. Các sản phẩm của họ đã được ứng dụng vào nhiều tựa game đình đám như Hogwarts Legacy, The Callisto Protocol, High On Life và The Last Of Us Part 2, góp phần mang đến những trải nghiệm chân thực và cuốn hút hơn cho người chơi.
Ưu điểm:
Diễn hoạt khuôn mặt dựa trên âm thanh mang đến một giải pháp linh hoạt, hiệu quả về chi phí và dễ dàng mở rộng trong quy trình sản xuất hoạt hình. Bằng cách chỉ sử dụng dữ liệu âm thanh, các nhà phát triển có thể triển khai công nghệ này trên nhiều nhân vật với các hệ thống rig khác nhau mà không cần đến các thiết lập phức tạp như ghi hình chuyển động toàn diện (full performance capture).
Điều này giúp giảm đáng kể chi phí sản xuất mà vẫn đảm bảo chất lượng diễn hoạt cao, đặc biệt là trong những dự án có quy mô lớn hoặc yêu cầu xử lý số lượng lớn cảnh hội thoại.
Một trong những điểm mạnh nổi bật của công nghệ này là khả năng chỉnh sửa linh hoạt. Với phần mềm SGX, các biểu cảm khuôn mặt có thể được tinh chỉnh dễ dàng ngay sau lần diễn hoạt đầu tiên, cho phép nhà phát triển nhanh chóng điều chỉnh từng chi tiết để đạt được kết quả mong muốn. Điều này giúp tối ưu hóa thời gian làm việc và mang lại sự chủ động trong khâu sản xuất, đặc biệt hữu ích khi cần điều chỉnh lời thoại hoặc cải thiện cảm xúc của nhân vật theo phản hồi từ đội ngũ sáng tạo.
Về mặt kỹ thuật, diễn hoạt dựa trên âm thanh có khả năng đồng bộ khẩu hình (lip-sync) với lời thoại một cách chính xác, tạo ra chuyển động tự nhiên và thuyết phục. Công nghệ của Speech Graphics không chỉ kiểm soát môi và hàm mà còn có thể thao tác trên các nhóm cơ mặt và cả lưỡi, mang lại độ chi tiết mà nhiều phương pháp diễn hoạt khác không thể đạt được. Nhờ đó, nhân vật có thể thể hiện lời thoại một cách chân thực hơn, giúp người xem cảm nhận rõ ràng từng sắc thái biểu cảm.
Không chỉ dừng lại ở các cảnh quay được dựng sẵn, công nghệ này còn hỗ trợ diễn hoạt thời gian thực với độ chính xác cao. Điều này đặc biệt hữu ích khi kết hợp với công nghệ chuyển văn bản thành giọng nói (TTS) hoặc các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI), giúp tạo ra nhân vật có khả năng phản hồi linh hoạt trong thời gian thực. Khi AI ngày càng phát triển, nhân vật trong trò chơi, ứng dụng thực tế ảo và trợ lý ảo sẽ trở nên tự nhiên và tương tác tốt hơn, mang lại trải nghiệm sống động hơn cho người dùng.
Bên cạnh đó, khả năng mở rộng của công nghệ này giúp việc bản địa hóa nội dung trò chơi trở nên đơn giản hơn bao giờ hết. Các nhà phát triển có thể dễ dàng chuyển đổi ngôn ngữ mà vẫn đảm bảo diễn hoạt khuôn mặt phù hợp với giọng điệu và cách phát âm đặc trưng của từng ngôn ngữ. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí mà còn cải thiện trải nghiệm người chơi ở nhiều thị trường khác nhau, tạo ra sự kết nối sâu sắc hơn với khán giả toàn cầu.
Nhược điểm:
Diễn hoạt khuôn mặt dựa trên âm thanh có khả năng tạo ra chuyển động tự nhiên, nhưng khi cần tái hiện chính xác biểu cảm đặc trưng của một diễn viên, phương pháp này gặp phải một số hạn chế. Một diễn viên có thể sử dụng nhiều cách kết hợp các nhóm cơ khác nhau để thể hiện cùng một câu thoại, tạo ra những sắc thái biểu cảm đa dạng mà công nghệ dựa trên âm thanh khó có thể xác định và tái tạo một cách chính xác tuyệt đối.
Điều này đặc biệt quan trọng trong các sản phẩm cần duy trì độ chân thực cao, chẳng hạn như phim điện ảnh hoặc trò chơi có nhân vật dựa trên người thật, nơi từng chi tiết nhỏ trong chuyển động khuôn mặt góp phần thể hiện cá tính và chiều sâu cảm xúc.
Trong những trường hợp như vậy, công nghệ ghi hình chuyển động (motion capture) tỏ ra vượt trội hơn nhờ khả năng ghi lại trực tiếp các chuyển động khuôn mặt thực tế của diễn viên.
Hệ thống này thu thập dữ liệu từ hàng chục điểm trên khuôn mặt, giúp sao chép chính xác cách cơ mặt hoạt động theo từng lời thoại, từ ánh mắt, cử động chân mày đến những biểu cảm vi mô như nhếch môi hay cau mày. Vì vậy, đối với những dự án đòi hỏi sự trung thực cao với diễn xuất gốc, motion capture thường là lựa chọn tối ưu hơn so với phương pháp diễn hoạt khuôn mặt hoàn toàn dựa trên âm thanh.
Diễn hoạt dựa trên ghi hình diễn xuất của khuôn mặt
Ghi hình diễn xuất khuôn mặt (Facial Performance Capture – PCap) là một trong những phương pháp tiên tiến nhất để tái tạo chính xác biểu cảm của diễn viên, mang lại độ chân thực cao trong các sản phẩm điện ảnh, truyền hình và trò chơi điện tử. Công nghệ này sử dụng hệ thống trường quay chuyên dụng kết hợp với thiết bị ghi hình hiện đại, giúp nắm bắt từng chuyển động nhỏ nhất trên khuôn mặt, từ những thay đổi tinh tế trong cơ mặt cho đến biểu cảm phức tạp khi diễn xuất.
Quy trình PCap thường diễn ra theo hai giai đoạn. Đầu tiên, các diễn viên được trang bị cảm biến và ghi hình trong môi trường kiểm soát chặt chẽ, nơi mỗi cử động khuôn mặt được theo dõi chính xác bằng camera độ phân giải cao hoặc hệ thống đánh dấu điểm (marker-based tracking). Sau khi quá trình ghi hình hoàn tất, dữ liệu thu thập sẽ trải qua khâu xử lý hậu kỳ (cleanup), trong đó các chuyên gia sẽ tinh chỉnh, loại bỏ lỗi kỹ thuật và tối ưu hóa chuyển động để đạt được kết quả mượt mà và chân thực nhất.
Nhờ khả năng ghi lại diễn xuất một cách chi tiết, công nghệ này đã trở thành tiêu chuẩn trong ngành công nghiệp giải trí. Các studio hàng đầu như Weta, ILM, Centroid, và Imaginarium đã áp dụng PCap vào nhiều tác phẩm điện ảnh và VFX đình đám. Trong lĩnh vực trò chơi điện tử, các nhà phát triển lớn như EA, Rockstar, và Ubisoft cũng đầu tư vào hệ thống ghi hình chuyển động riêng để mang lại nhân vật có biểu cảm sống động hơn, góp phần nâng cao trải nghiệm của người chơi.
Tuy nhiên, dù mang lại độ chính xác vượt trội, ghi hình diễn xuất khuôn mặt đòi hỏi nguồn lực đáng kể về chi phí, trang thiết bị và nhân sự. Việc thiết lập hệ thống PCap chuyên nghiệp có thể tiêu tốn hàng triệu đô la, chưa kể đến thời gian xử lý dữ liệu phức tạp trong hậu kỳ. Điều này khiến PCap trở thành một lựa chọn khó tiếp cận đối với các studio có ngân sách hạn chế, đặc biệt là các nhà phát triển độc lập hoặc những dự án nhỏ lẻ không đủ tài nguyên để đầu tư vào công nghệ ghi hình chuyển động toàn diện.
Nguồn ảnh: Epic Games
Ưu điểm:
Ghi hình diễn xuất khuôn mặt mang lại khả năng tái tạo chính xác từng chuyển động nhỏ nhất trên khuôn mặt của diễn viên, từ cách nhướng mày, nheo mắt cho đến những thay đổi tinh tế trong cơ mặt khi thể hiện cảm xúc. Công nghệ này giúp ghi lại toàn bộ sắc thái biểu cảm độc đáo của mỗi diễn viên, đảm bảo rằng từng cái nhếch môi, từng cái cau mày hay ánh mắt đều được thể hiện một cách trung thực nhất.
Mức độ chi tiết này đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng diễn hoạt khuôn mặt, đặc biệt đối với những nhân vật có chiều sâu cảm xúc trong phim ảnh và trò chơi điện tử. Khi khán giả có thể cảm nhận được từng cảm xúc qua gương mặt nhân vật, sự kết nối cảm xúc giữa họ và câu chuyện cũng trở nên mạnh mẽ hơn. Trong game, điều này góp phần làm cho nhân vật trở nên sống động, giúp người chơi đắm chìm vào thế giới ảo một cách tự nhiên hơn.
Nhờ khả năng mô phỏng biểu cảm chân thực, công nghệ ghi hình diễn xuất khuôn mặt ngày càng trở thành tiêu chuẩn trong ngành công nghiệp giải trí, được áp dụng rộng rãi trong các bộ phim bom tấn, trò chơi AAA và các dự án sử dụng hiệu ứng hình ảnh tiên tiến. Việc tái tạo chính xác biểu cảm con người không chỉ giúp nâng cao tính chân thực mà còn tạo ra những nhân vật có chiều sâu, mang đến trải nghiệm hấp dẫn và đầy cảm xúc cho người xem lẫn người chơi.
Nhược điểm:
Một trong những thách thức lớn của ghi hình diễn xuất khuôn mặt là việc xử lý dữ liệu sau khi ghi hình. Mặc dù công nghệ này có thể tái tạo biểu cảm với độ chính xác cao, nhưng quá trình thu thập dữ liệu có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như vật thể che khuất, ánh sáng không đồng đều hoặc sự can thiệp từ môi trường xung quanh. Điều này có thể làm nhiễu dữ liệu thu được, dẫn đến việc xử lý hậu kỳ (cleanup) trở nên phức tạp và tốn nhiều thời gian để tinh chỉnh, loại bỏ lỗi và đảm bảo kết quả diễn hoạt đạt tiêu chuẩn mong muốn.
Bên cạnh đó, chi phí triển khai PCap rất cao, do yêu cầu hệ thống thiết bị chuyên dụng và đội ngũ kỹ thuật viên có tay nghề. Quy trình sản xuất thường bao gồm nhiều giai đoạn, từ thiết lập phòng thu, vận hành thiết bị ghi hình đến xử lý dữ liệu hậu kỳ, mỗi bước đều đòi hỏi nguồn lực đáng kể. Điều này khiến công nghệ này chỉ phù hợp với các dự án có ngân sách lớn, trong khi các nhà phát triển độc lập hoặc studio nhỏ có thể gặp nhiều rào cản về tài chính khi muốn ứng dụng PCap vào sản phẩm của họ.
Về mặt chỉnh sửa và điều chỉnh sau ghi hình, PCap không linh hoạt bằng các phương pháp diễn hoạt khác. Để đạt được kết quả tốt nhất, công nghệ này đòi hỏi các diễn viên phải có kinh nghiệm và khả năng kiểm soát biểu cảm một cách chính xác ngay từ quá trình ghi hình.
Nếu phần trình diễn không đạt yêu cầu hoặc có thay đổi trong kịch bản sau khi đã ghi hình, việc chỉnh sửa sẽ gặp nhiều hạn chế. Không giống như các hệ thống diễn hoạt dựa trên thuật toán hoặc dữ liệu tổng hợp, PCap không dễ dàng thay đổi một phần nhỏ trong biểu cảm mà không cần phải quay lại từ đầu.
Nguồn ảnh: Backstage
Một thách thức khác là vấn đề chuyển đổi dữ liệu (retargeting). Nếu mô hình khuôn mặt của nhân vật không có hình dạng tương đồng với khuôn mặt của diễn viên gốc, chất lượng diễn hoạt có thể bị suy giảm đáng kể.
Điều này đặc biệt quan trọng trong các dự án có nhân vật với đặc điểm khuôn mặt không giống con người, như sinh vật giả tưởng hoặc nhân vật có phong cách hoạt hình (stylized). Khi dữ liệu khuôn mặt của diễn viên được áp dụng lên mô hình nhân vật với cấu trúc khác biệt, nhiều chi tiết có thể bị mất đi hoặc trông thiếu tự nhiên, khiến biểu cảm không còn giữ được độ chân thực như bản gốc.
Ngoài ra, các chuyển động của miệng và lưỡi cũng là một thách thức lớn đối với PCap. Do các mô mềm của miệng có tính linh hoạt cao, rất khó để hệ thống ghi hình theo dõi chính xác chuyển động môi trong từng khoảnh khắc. Hơn nữa, PCap không có khả năng ghi lại chuyển động của lưỡi, một yếu tố quan trọng để tái tạo khẩu hình chính xác khi nhân vật phát âm. Điều này khiến việc đồng bộ hóa lời thoại với khẩu hình (lip-sync) gặp nhiều hạn chế, đặc biệt trong các cảnh đối thoại yêu cầu độ chính xác cao.
Cuối cùng, PCap không thể hoạt động trong thời gian thực, do quy trình sản xuất gồm nhiều giai đoạn và cần sự tham gia của đội ngũ chuyên môn. Việc ghi hình, xử lý dữ liệu và tinh chỉnh hậu kỳ đều mất thời gian, khiến công nghệ này không phù hợp cho các ứng dụng yêu cầu phản hồi ngay lập tức, chẳng hạn như nhân vật AI tương tác trực tiếp, hội thoại động trong game trực tuyến hoặc những hệ thống yêu cầu diễn hoạt khuôn mặt đồng bộ ngay tại thời điểm người dùng nhập lệnh.
Đây là điểm khác biệt lớn so với các phương pháp diễn hoạt khuôn mặt dựa trên AI hoặc dữ liệu tổng hợp, vốn có khả năng xử lý thời gian thực mà không cần qua nhiều bước hậu kỳ.
Ghi hình bằng điện thoại đơn
Ghi hình bằng điện thoại đơn đang trở thành một giải pháp hấp dẫn nhờ tính linh hoạt và dễ tiếp cận. Thay vì yêu cầu các thiết bị chuyên dụng đắt đỏ và đội ngũ vận hành phức tạp, phương pháp này chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh như iPhone để ghi lại chuyển động khuôn mặt của người dùng. Nhờ đó, ngay cả những cá nhân hoặc đội nhóm nhỏ cũng có thể tiếp cận công nghệ diễn hoạt khuôn mặt mà không cần đầu tư vào hệ thống ghi hình chuyên nghiệp.
Công nghệ này thường được sử dụng trong các quy trình sản xuất, nơi dữ liệu thu thập từ điện thoại sẽ được xử lý và tinh chỉnh để tạo ra chuyển động nhân vật mượt mà. Tuy nhiên, nhiều nền tảng hiện nay cũng đã phát triển các phiên bản hỗ trợ diễn hoạt thời gian thực, mở ra cơ hội ứng dụng trong các lĩnh vực như phát trực tiếp, sáng tạo nội dung và giao tiếp ảo.
Nhờ khả năng hoạt động trên các thiết bị phổ thông, công nghệ này đang được nhiều streamer và những người đam mê diễn hoạt tận dụng để tạo ra nhân vật số có chuyển động khuôn mặt chân thực mà không cần trang bị phức tạp.
Không chỉ dừng lại ở lĩnh vực sáng tạo cá nhân, phương pháp này cũng đang dần thâm nhập vào ngành công nghiệp game, hỗ trợ các nhà phát triển trong việc tạo ra nhân vật sống động với chi phí tối ưu hơn.
Một số nền tảng nổi bật đang ứng dụng công nghệ này bao gồm MetaHuman Animator, Move AI và Deepmotion, giúp nâng cao chất lượng diễn hoạt, đồng thời mở rộng khả năng sử dụng công nghệ trong nhiều dự án khác nhau. Với tốc độ phát triển nhanh chóng, ghi hình bằng điện thoại đơn có tiềm năng trở thành một trong những công cụ quan trọng giúp tối ưu hóa quy trình diễn hoạt khuôn mặt trong tương lai.
Ưu điểm:
Ghi hình bằng điện thoại đơn đang trở thành một lựa chọn phổ biến nhờ tính tiện lợi và chi phí thấp. Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh, người dùng có thể tiếp cận công nghệ diễn hoạt khuôn mặt mà không cần đầu tư vào các hệ thống ghi hình chuyên dụng hay trang thiết bị phức tạp. Điều này đặc biệt hữu ích cho các cá nhân sáng tạo nội dung, streamer, hoặc các nhóm phát triển game và hoạt hình có ngân sách hạn chế nhưng vẫn muốn tạo ra chuyển động nhân vật chân thực.
Bên cạnh đó, phương pháp này mang lại phản hồi diễn hoạt gần như ngay lập tức, giúp quá trình kiểm tra và tinh chỉnh trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn. Khác với ghi hình chuyển động truyền thống (PCap), vốn yêu cầu xử lý dữ liệu phức tạp trước khi có thể xem kết quả, công nghệ ghi hình bằng điện thoại cho phép hiển thị chuyển động nhân vật gần như theo thời gian thực. Điều này giúp các nhà phát triển dễ dàng theo dõi, điều chỉnh biểu cảm khuôn mặt và tối ưu hóa diễn hoạt ngay tại chỗ, mang lại trải nghiệm làm việc linh hoạt và tiết kiệm thời gian hơn.
Nhược điểm:
Mặc dù ghi hình bằng điện thoại đơn là một giải pháp dễ tiếp cận, nó vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định, đặc biệt là về chất lượng và độ chính xác. Một trong những thách thức lớn nhất của phương pháp này là khó tạo ra một màn trình diễn có chiều sâu cảm xúc. Vì hầu hết người dùng không phải diễn viên chuyên nghiệp, biểu cảm thu được thường thiếu tự nhiên, làm cho diễn hoạt khuôn mặt trở nên kém sinh động và thiếu sức thuyết phục.
Bên cạnh đó, khả năng chỉnh sửa còn nhiều hạn chế, khiến quá trình tinh chỉnh biểu cảm và khẩu hình trở nên khó khăn hơn so với các phương pháp chuyên nghiệp khác. Do chưa có công cụ hỗ trợ mạnh mẽ cho việc chỉnh sửa chi tiết, phương pháp này chưa phù hợp với các dự án quy mô lớn hoặc yêu cầu xử lý số lượng lớn nội dung. Việc mở rộng quy trình sản xuất dựa trên công nghệ này cũng gặp nhiều khó khăn do thiếu tính linh hoạt khi điều chỉnh diễn hoạt theo từng tình huống cụ thể.
Về mặt kỹ thuật, phương pháp này bị giới hạn về độ chính xác vì chỉ sử dụng một camera duy nhất. Điều này khiến việc theo dõi các chuyển động nhỏ trên khuôn mặt trở nên kém hiệu quả, đồng thời dễ gặp vấn đề về che khuất (occlusion), đặc biệt khi nhân vật xoay đầu hoặc có cử động phức tạp. Những chi tiết tinh tế như sự thay đổi nhẹ của cơ mặt hay biểu cảm tinh vi có thể không được ghi nhận đầy đủ, làm giảm độ chân thực của diễn hoạt.
Ngoài ra, cũng giống như ghi hình chuyển động (PCap), phương pháp này gặp nhiều thách thức trong việc tái mục tiêu (retargeting) chuyển động lên mô hình nhân vật số. Do chỉ thu được dữ liệu từ một góc máy, hệ thống khó tái tạo chính xác các mô mềm xung quanh miệng, làm giảm độ chân thực của khẩu hình. Một điểm hạn chế nữa là công nghệ này không hỗ trợ diễn hoạt lưỡi, dẫn đến việc tái tạo lời thoại và biểu cảm phức tạp trở nên kém chính xác, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng trong các ứng dụng yêu cầu mức độ chân thực cao.
Nguồn ảnh: 80.lv
Hệ thống kết hợp: Giải pháp cân bằng giữa hiệu suất và chất lượng
Trong khi nhiều studio lựa chọn phương pháp diễn hoạt khuôn mặt dựa trên âm thanh để tối ưu hóa quy trình sản xuất, một số nhà phát triển lại áp dụng hệ thống kết hợp, tận dụng cả ghi hình chuyển động (PCap) và diễn hoạt dựa trên âm thanh để đạt chất lượng cao hơn. PCap giúp thu lại những biểu cảm chân thực từ diễn viên, đảm bảo nhân vật có chuyển động tự nhiên và giàu cảm xúc.
Tuy nhiên, phương pháp này thường bỏ sót các chi tiết nhỏ hoặc yêu cầu điều chỉnh hậu kỳ phức tạp. Trong khi đó, diễn hoạt dựa trên âm thanh có thể bổ sung những chuyển động tinh tế như sự co giãn của cơ mặt, điều chỉnh khẩu hình chính xác hơn, giúp nhân vật phát âm tự nhiên và liền mạch.
Một cách tiếp cận phổ biến là sử dụng PCap để ghi lại chuyển động khuôn mặt tổng thể, sau đó kết hợp với diễn hoạt dựa trên âm thanh để xử lý các chi tiết như chuyển động lưỡi, yếu tố thường không được ghi nhận đầy đủ trong PCap. Điều này không chỉ nâng cao độ chân thực của nhân vật mà còn giúp cải thiện trải nghiệm nhập vai cho người xem. Ví dụ điển hình là Hogwarts Legacy, nơi WB Avalanche đã áp dụng chiến lược này để tối ưu hóa diễn hoạt khuôn mặt trong các cutscene.
Họ sử dụng PCap để tạo biểu cảm cho phần trên của khuôn mặt, trong khi phần đồng bộ khẩu hình (lip-sync) được thực hiện thông qua công nghệ diễn hoạt dựa trên âm thanh của Speech Graphics. Phương pháp này giúp đảm bảo rằng nhân vật có thể truyền tải lời thoại một cách rõ ràng và tự nhiên mà không cần can thiệp thủ công quá nhiều.
Nguồn ảnh: Hogwarts Legacy
Tuy nhiên, không phải tất cả các cảnh đều yêu cầu mức độ chi tiết như nhau. Đối với các cutscene thuộc hạng mục “bạc” và “đồng” (*), chiếm phần lớn trong tổng số hoạt cảnh của trò chơi, WB Avalanche hoàn toàn sử dụng diễn hoạt dựa trên âm thanh mà không cần đến PCap. Điều này giúp họ bản địa hóa hàng trăm nghìn câu thoại sang tám ngôn ngữ khác nhau, đồng thời vẫn duy trì được biểu cảm nhân vật thuyết phục và đồng bộ khẩu hình chính xác theo từng phương ngữ.
Bằng cách tận dụng ưu điểm của từng công nghệ, hệ thống kết hợp không chỉ đảm bảo chất lượng diễn hoạt cao mà còn tối ưu hóa thời gian và chi phí sản xuất, mở ra hướng đi linh hoạt hơn cho các studio phát triển game.
Việc giảm bớt nhu cầu diễn hoạt thủ công từng khung hình (keyframe) đã giúp đội ngũ WB Avalanche tối ưu hóa quy trình sản xuất, cho phép họ tập trung hơn vào việc tinh chỉnh trải nghiệm tổng thể. Nhờ vậy, họ có thể nâng cao tính lôi cuốn của nhân vật, đảm bảo khả năng kể chuyện nhập vai mạnh mẽ hơn và tạo ra những cảnh phim chân thực, giàu cảm xúc. Thay vì mất quá nhiều thời gian vào việc điều chỉnh từng chuyển động nhỏ, họ có thể dành nguồn lực để cải thiện biểu cảm, độ tự nhiên và sự đồng bộ giữa hình ảnh và lời thoại.
Bên cạnh đó, một phương pháp kết hợp giữa PCap và diễn hoạt dựa trên âm thanh có thể được triển khai để tăng mức độ kiểm soát đối với diễn hoạt khuôn mặt. Bằng cách điều chỉnh mức độ ảnh hưởng giữa hai hệ thống, nhà làm phim hoạt hình có thể linh hoạt lựa chọn phương pháp phù hợp cho từng khung hình cụ thể.
Mặc dù quy trình này đòi hỏi nhiều công sức và thời gian hơn, nhưng nó cho phép tinh chỉnh từng chi tiết nhỏ nhất trên khuôn mặt nhân vật, mang lại độ chính xác và chân thực vượt trội. Đây cũng chính là cách tiếp cận mà Naughty Dog áp dụng trong quá trình phát triển The Last of Us Part 2, giúp họ tạo ra những cảnh phim giàu cảm xúc với chất lượng diễn hoạt khuôn mặt đạt đến mức hoàn hảo, góp phần nâng cao trải nghiệm tổng thể của trò chơi.
(*) Trong quá trình sản xuất game, các cutscene thường được chia thành nhiều hạng mục khác nhau dựa trên mức độ ưu tiên, ngân sách và công sức đầu tư vào diễn hoạt. Khi nói đến cutscene thuộc hạng mục “bạc” (silver) và “đồng” (bronze), điều đó có nghĩa là những cảnh này có mức độ chi tiết và ưu tiên thấp hơn so với cutscene hạng “vàng” (gold).
Tạm kết
Nguồn ảnh: ID4D
Mỗi phương pháp diễn hoạt khuôn mặt đều có những lợi thế và hạn chế riêng, và lựa chọn phù hợp sẽ phụ thuộc vào ngân sách, yêu cầu kỹ thuật cũng như mục tiêu của từng dự án. Ghi hình chuyển động (PCap) là một trong những phương pháp mang lại độ chân thực cao nhất nhờ khả năng tái tạo chính xác biểu cảm của diễn viên. Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất của nó là chi phí sản xuất cao, yêu cầu thiết bị phức tạp và đội ngũ vận hành chuyên nghiệp.
Bên cạnh đó, PCap cũng gặp khó khăn trong việc tái tạo chuyển động miệng một cách chính xác, đặc biệt là những chi tiết tinh tế như lưỡi và mô mềm xung quanh môi. Ngoài ra, công nghệ này không hỗ trợ diễn hoạt thời gian thực và gặp nhiều hạn chế khi cần mở rộng quy mô hoặc bản địa hóa nội dung sang nhiều ngôn ngữ khác nhau.
Ở một hướng tiếp cận khác, ghi hình bằng điện thoại đơn là một giải pháp đơn giản hơn, giúp tiết kiệm chi phí đáng kể so với PCap. Phương pháp này có khả năng mang lại phản hồi diễn hoạt gần như thời gian thực, cho phép người dùng theo dõi kết quả ngay lập tức mà không cần quy trình xử lý hậu kỳ phức tạp.
Tuy nhiên, do chỉ dựa vào một camera duy nhất, độ chính xác của khẩu hình và biểu cảm khuôn mặt có thể bị hạn chế. Điều này khiến phương pháp này khó đáp ứng yêu cầu chất lượng cao trong các dự án game hoặc phim ảnh đòi hỏi diễn hoạt chi tiết và chân thực.
Nhằm khắc phục những hạn chế của các phương pháp truyền thống, Speech Graphics đã phát triển một trong những công nghệ diễn hoạt dựa trên âm thanh tiên tiến nhất hiện nay. Giải pháp này mang đến sự linh hoạt cao, dễ dàng mở rộng quy mô và đảm bảo đồng bộ khẩu hình chính xác với lời thoại. Một trong những điểm mạnh nổi bật của hệ thống này là khả năng bản địa hóa nội dung một cách liền mạch, giúp các nhà phát triển chuyển đổi ngôn ngữ dễ dàng mà vẫn duy trì được biểu cảm tự nhiên của nhân vật.
Ngoài ra, công nghệ diễn hoạt dựa trên âm thanh có thể được tích hợp với PCap, kết hợp những ưu điểm của cả hai phương pháp để cải thiện các khu vực khác nhau trên khuôn mặt. Nhờ đó, các studio có thể tạo ra nhân vật có biểu cảm chân thực, mượt mà, đồng thời tối ưu hóa chi phí và thời gian sản xuất.
Nguồn tham khảo: 80.lv
Thanh Minh
| Hệ thống Đào tạo Mỹ thuật Đa phương tiện Arena Multimedia sở hữu hai chương trình đào tạo tiên tiến mang tên Graphic Design & Interactive Media (GDIM) và Animation, VFX & Gaming (AVG). Với mục tiêu đào tạo chuyên sâu về Thiết kế Truyền thông (Communication Design) và Sản xuất nội dung giải trí (Entertainment Design), GDIM và AVG có sự rút gọn về thời gian nhưng sẽ có sự tập trung cao hơn, học và rèn luyện học sâu hơn về kiến thức và kỹ năng làm nghề, nhằm chuẩn bị cho một tương lai có nhiều cơ hội nhưng không ít thách thức và đòi hỏi ngày càng khắt khe hơn từ phía doanh nghiệp tuyển dụng. Chương trình Graphic Design & Interactive Media (GDIM): – Học kỳ 1: Thiết kế hình ảnh truyền thông (Visual Communication Design) – Học kỳ 2: Thiết kế thương hiệu (Branding Design) – Học kỳ 3: Đồ họa chuyển động và xây dựng nội dung video (Motion Graphics & Video content) – Học kỳ 4: Phát triển sản phẩm kỹ thuật số (Digital Product Development) Chương trình Animation, VFX & Gaming (AVG): – Học kỳ 1: Tiền sản xuất Hoạt hình và Games (Pre-Production for Animation & Games) – Học kỳ 2: Thiết kế tạo hình 3D cho Game, VFX và hoạt hình (3D Art and Design for Animation, Games & VFX) – Học kỳ 3: Diễn hoạt 3D trong Hoạt hình, Game và VFX (Advanced 3D for Animation, Games & VFX with Electives & Generative AI) – Học kỳ 4A (lựa chọn): 3D thời gian thực và Thiết kế đồ hoạ Game (Real Time 3D & Game Art) – Học kỳ 4B (lựa chọn): Kỹ xảo trong Hoạt hình, Phim và Game (Visual Effects for Animation, Films & Game) Xem chi tiết chương trình đào tạo: https://www.arena-multimedia.vn/chuong-trinh-dao-tao/ Đăng ký tư vấn chương trình học: https://www.arena-multimedia.vn/dang-ky-hoc/ |
